Ainara, 1995
Zurzuri egurrezko axis mundi zardaia dago erdian,
haize hegoek eztiki xahatu ortze urdinaren jabe den
eguzki eskainirantz deika bezala, lurrean landaturik.
arrano aztaparrek papoko larrua sardeskatzen dutela,
negar eta odol ttanka nekaitzek axis mundi
haren mina biderkatzen duten uhal meheak
ubeltzen dituzte; nola barka orduan?
askatasunez gose gaude! oihukatzen du,
atabal joaldi elkorrez azpildu urrats gatibatuak
biribil ankerraren eremuko errautsetan finkatuz,
goizaldetik gauerainoko bidean ekiaren argi itsuak
begi-niniak lotsagabeki erretzen dizkion bitartean.
menderen mendeetako ekiaren iraiztura goresten duen
dantza hurria emaiten du axis mundiaren itzalpean:
ez sinets bizi-eredurik egokiena zein den larderiaz
irakasten duten pentsa-maixu zuhurren hitzik, ez erori,
ez baitago inor bazterretan zure altxatzen laguntzeko,
dantza, dantza ezazu, zuhaur axis mundi izaiteraino.
askatasuna larru-puska minbera da! dio,
diozu, diote, diogu, oldar ixilaren oihartzunak
goza ditzan menpekotasun-mail anitzek errotik
mutilatu gure gorputz zimelak!
larru-puskak emekiño gorputzetik auhenka airatzean,
munduko populu zahar, herresta, gaizki-ikasi, zikin,
lizun eta pobre denak ekiaren ahuspez ametsaren aroan
ber-bilduz, axis mundi delakoa ikaratzen hasten da.
jakin badakigu aske garela! dio
bortu orlegiaren lur-ertzean ekia sutan gordetzean,
agerpen bakegarriak oinazearen, ahalgearen, etsiaren
eta hil-hurranaren ahanzte hatsustua dakarrela:
jakin badakigu aske garela! errepikatzen dugu,
herioaren leize-hegian intzirika, axis mundi iraun
nahiaz dantzan dardaraka ikusten dugularik.
© Itxaro Borda