SONGS FOR SUSANA

 

I

 

Irunberriko arroilak bakardadez hantu ziren

arratsalde apalean arrano beltza

mututasunaz esperantzetan geratu zunan.

ihausteria gero lauetan lehertu zenean

i doluaren oihartzuna!

zazpigarren orroak luma odoleztatua

hutsaren ahurrean

kokatu zinan.

 

II

 

ari dun elurra hiriko bazterrak zurituz

eta karrikak urtzen zaizkigun

ibai ertzeko arratoiarekin solasean:

aizu

zergatik ote du orlegiaren usaina

erran nahiko nukeen

egia ankerrak?

berriro ari dun elurra udaminean.

hotzez daldaraka nohan

auhaltzera gonbidatu nauen

emazte eztiaren

etxeraino.

urbiako bideetan denbora kolpeka...

 

III

 

agenda higatua hilerri lauz bilakatzen

zaidan urte motel honetan

arantzazuko arkaitzetako zuhaitzak

ikaran nabaritzen ditinat

eta harrizko apostoluak malkotan

libertatea deitzen zuen bihotz bera

bi tiroz puskatu zutelako.

 

IV

 

lur irauliaren azalean

negua hedatuko delarik

lertsunen hotsez

pausatuko dun

eresia.

amodioz

edertuko gaitun

bularrak

desiraren hatzei

eskainiz.

 

V

 

artadietan zehar

zentzugabekeriaren mila bala

barreiatu zitiztenan

gosearen sabel urratuak

auhen batean kiskailiz

arrosen ausartzia

mendekuz

ezabatuz.

 

VI

 

atzo balitz bezala ibil gaitezkeen dagoeneko

garardoak irensten

-zigarreta bat biltzen didan?-

elkarrekin bazkoaren doloreaz beterik

oñatiko plazako arkupeetan

ruper ordorikaren kantak murmuratuz.

dagoeneko damero grisetan

txantxikuarrak dantzara bortxatzen dituzten

gauerdian bob marley kurutzatzen dinagu

nostalgia langar bihurtzen delarikan.

 

VII

 

poesia zer den galdegingo didatenean

ezpainak doidoia mugituz

ihardetsiko dinat:

-karrasia iratiko basoan

besterik ez,

eta beleak zurzuri lerroen altzotik

harrobiratuko ditun

lokatzaz asekaitz.

poesia zer den galdegingo didatenean

belarretik minez urrunduko naun.

 

VIII

 

arbolak etsirik dauden munho malkarretan

gezurraren biluzi barkaezinak

galaxia garaituz geroztik.

konkistaren zaldun basatiek

zelaia purruskatu zutelako

euriaren haiduru jartzen gaitun

ainarak laudatuz.

 

IX

 

urratsaren ozenaz edo

oihuaren oihartzunaz gogoratuko dun

kakuetako lepoa.

pinpirin arinek konta dezaketen

belar hezearen ipuin

hunkigarria

harri bustien gainean

luzaturik gauden goiztirietan.

X

 

barbariak larrutu ipularretan sarri

lanbroaren hitzak ahoratuz

ekaitz haziak

ereinen ditinagu

eta mamuek horzkatu neskato ttikien

matel zaurituak sendatzeko

aintzira bila

abiatuko gaitun.

tunel hertsietan gordeka gabiltzanok

jakingo dinagu

azkenean

itzalak irakurriz

zeinen den gozoa

lainoaren epela.

 

XI

 

okabeko harrespiletan ducadosak erretzen

genituenean

erraten geninan

ez genuela heriotzaren beldur izpirik.

txori izanez

hegalak plegatu gabe

hiltzea

aski eder zitzaigunan.

 

XII

 

loak nekez eramaten gaituen ordu ubeletan

leihoak zabalik datxizkanagu

ortzeko disdirak biltzeko

irunberriko errekatik

bi pindar gehiago

kliskan daudelako

artizarraren sahetsean.

 

XIII

 

deus ez gara.

deus ez gara.

deusetik ordea sortzen da

laztanek

hildoz estaltzen duten

lurraldea.

deus ez gara.

deus ez gara.

alta amnesiaren papondoa

urrez josten dugu

udaberrietan.

deus ez gara.

deus ez gara.

eta ihardoki gutiziaz

alegeratzen ditugu

haranetako brumak

deus ez gara.

deus ez gara.

 

XIV

 

...lasterrak

habil eta soginzan gizonik

gizonik

denez ageri.

ama

indazüt atorra

ama

menturaz sekulakoa.

hik bahiena alabarik?

irunberri altian

dün hilik

menturaz sekulakoa.

 

XV

 

umekiaren gisara

haserrea handitu dun haragi dudakorretan

eta larrazkeneko eguerdi sargoritsuan

nola dezakegu amor eman?

buztinez aseko gaitun.

kristal mikatzez beteko ditinagu

esperantzarainoko

altzo desolatuak.

libertatearen harrobia

zizelkatuko dinagu gero

bihotzaren zokoan.

 

XVI

 

tabernaz taberna ihes dabilkigu destinatua

zeru urdinaren krudelkeriak

leherturik bezala.

bideetan galtzeko arriskuan.

nehorekin ezin mintza.

ametsaren uhargitasuna nahiko genukeen

esku minberaz

agurtu.

 

XVII

 

ausentziaren ordez presentzia loratuko da

gorputz mutilatuen kiratsaz kateaturik

zain egotearen beharraz itzuliko garenean

haritz ahulduen malda berora.

gauaz jabetuko gara.

edo bakantzen diren taupadak

altzeiruzko zaraten erdian

bahituko ditugu

ausentzia presentziarekin

ezkonduko denean.

 

XVIII

 

maite ditinat loaren alde borrokatu ondotik

altxatzen diren hedoi nagiak.

maite ditinat ere kafe makinak

marmarika ditzakeen

burbuila zilarrak.

maite ditinat amodio eskasak.

 

XIX

 

igande arrats batez trenean sartu aintzin

baionako geltokian nindagonean

tere irastortzaren

hitzen eta hotsen aldaketak leitzen

sarraskietarik urtxo grisak

airatzen zirela itxuratu ninan.

 

XX

 

balitz oldarraren aterbetzeko elizarik

hire sohakoaren oroitzaz

otoitzez belhaunikatuko

nindukeen

damuaren muhinetan kulunkan,

eta asma nezakeen

ehüjarren gora

goazela

paradisurantz.

 

XXI

 

ainarak

etor zaitezte lehen bai lehen

ezkaratz hutsetako sumurretan

kabiak eraikitzera.

 

ainarak

ortzearen gosea malko mugetan

txerta ezazue zorionen isilaz

lehen bai lehen.

 

ainarak

kantuz entzun dituen neskatxa

hegalez doa haizearen mundura

uros uros uros.

 

XXII

 

zauriak

itsasoko gatzak horbainduko ditin

uhainen indarraz atzoko belardi usantsuen joana

hagunen soilean bermatuz.

zauriak

edo laban zorrotzek ireki memoriaren karatsak.

 

XXIII

 

bihar eguzkia desagertuko dun

mendien

gibelean.

bihar ilargia teilatuetarik

miretsiko dinagu

eguzkiarekin

solasean

eta goibela

piztuko zaigun.

 

XXIV

 

nafarroako oihanek badakite badirela oraino

beltzez jantzi erreginak

irati ibaiaren hegian etzanik

begirada samurren zain daudenak,

badakite badirela oraino zartagailu ahotsez

beteak diren harpe hezeak

doluaren ahurrak gerizatzen

edo nolabait eztitzen dituenak,

badakite badirela oraino urtats bezperetan

herrera de la mancharaino

abiatzen diren autobusak

badakite badirela oraino gaztelu plazetan

hutsegiten diren hitzarmanak

askatasunaren indarrez deiadarkatzen

duten irriak alargunen ezpainetan,

badakite badirela urxo zuriak ausardiaren

xendretan eta ari ari mandoko

frango seaskaren aldamenetan

haurren amen gozoa jastatzen

jarrai dezaten.

 

© Itxaro Borda


susa-literatura.com