Bizitzaren gaxura edaten genuen urteberriko gauean

hortzak tinkatzen genituen tabernetan sartzean eta

gero arpegi hormatuetan desgostua bezalako zerbait

antzematen genukeen, negua edo iluna zelako; segidan

gorrotozko keinu hutsak agertzen ziren ezpain ubel

eihartuetan, edo beldurrak zituen behakoak mikatzen

 

gogoratzen ginen nola apirileko arrats euritsuetan

bibolinak piano nostalgikoa ederki lauzkatzen zuen

maitemintzen gindoazela: ortzantzak usteltzen ziren

zeru griseko hedoi hurbiletan, ikaratzen, gure hatsa

erretzen genuen, Mozart aipatzerakoan hiri beltzeko

ate burdineztatu gehienak hertsi zizkiguten blanp!

 

ibai nagitsua itsasora ixurtzen zen kasik egunero

zubipeko harriak gozatuz eta belar malgoak bustiz

eremu desolatuetako ametsak betirako uretan urtuz

Pinpirina bilakatu zinen astean, ilargia irriz ari

zen uhainaren amodioaz asekaitz, ekaitz orlegietan

barna hain barna, erregin zuriak astiro zirikatzen

 

eskuartean mina kabitu zitzaigun: odoletan ibiltzen

ginen mendiak zeharkatuz, karrikako itzalean gordez

hizkuntza arrotzeko solas legunak ahalgez ahoratuz

urrikiz kurutzatzen gintuztenen begietan ez genuen

barkamendu izpirik irakurtzen, galdurik ginabiltzan

urradura gorriz hazten baitziren zauriaren arrosak

 

oihan hezeetan aurkitu genuen mendeetako gerizapea

iratzeak laztantzen genituen salda epelak irentsiz

telesailek ez baitzuten oraino haizerik iragartzen

bustinez aserik mintzaira elkorren larderiei ezetz

erraten genuen apalikan, baina ixiltasunak mututzen

zizkigun zintzurrak belarriak zilatzen karrakatzen

 

indartsuak zineten aitatik semera etxalde eroritan

barbariaren kromosomoak bekaizki bereizten aritzen

zinetenak, zuek, Aitorren hazi zorionez jaioak, linea

zuzenaren arbolako branka disdiratsuenak, moralaren

zaintzaleak, bihotz haren neutralizatzale hoberenak

zuek, munduaren akabantzan erdilik nahi gaituzuenak

 

urmael zizkolatsuen ezpondetan negar egiten genuen

goiz urdinez betetzen ziren kasko muhin brumatsuak

aspaldiko partez damuzko langar eztiak gutiziatzen

genituen, larruko laban minberetan hotza senditzeko

bularretan behera oroitzapenak hauts bihurtu diren

marmolezko haltzei eskatzeko, ainarak itzuli artean

 

maiatz mantsoko eguzki urrats horailak intzirikari

aditzen genituen, deiadarka, salbamen faltsuen mugan

leize ezkinetako kemen ahulak lainotzen, sua pizten

biharraren ortzaizean, eta gure urtxo xuria pausatu

zen haritzaren abarrik meharrenean, hegalen melodia

hasperenez, argi nabarrean, aire nekatuei oparitzeko

 

erreka hegietarik abiatu ginen orduan oinez ikatza

aintziretako leihorretan garbitzeko lehiaz, sabelak

kedarraz antzutzeko asmoaz, desiraren ezpalak munho

elorritsutan biltzeko, orbainen latza ordu beroetan

gantza arinez sendatzeko, edo ondartza bakartietako

sable hagundunean etzaten ginen gorputzak aurdikiz

 

herriko plazetan jendeak ikusten genituen banderak

agurtzen bizkar hezurrak konkorturik, gosea zer zen

etzekitelarik, laguntza apurra ardietsiko zutelakoz

hilotz uste gintuztenak, lau taula murriztuetan hor

ehortziak, esperantz jeloskorrenen malda karatsetan

sekulako amnesian desagertuak, mendekuaren baimenez

 

geroztik kaiertzetan azken trenen zain egoten gara

iragaiten diren lertsunei begira, haurrak sahetsean

eta bele sarraskituaren ipuina kontatzen dugu bost

minututan, eta seaska kanta xuxurlatzen, zure itxura

aldatze biderkatuen kronikak altzeirutan jarraituz

oinazezko malkoaren hildo kiretsen hitzak laudatuz

 

© Itxaro Borda


susa-literatura.com