HALA IZAN OHI DA

Jaioari zor zaio maitasuna-

baina laneko arazoek

diruak

eta gainerakoek

egunez egun,

laztu egiten dute bihotzaren zola.

Bihotzaren gainean gorputza jazten da

gorputzaren gainean atorra.

Eta ergelen batek

berriz

eskumutur ordekoak erantsi

eta bularraldea almidoitu.

Damutuko zaie zahartutakoan.

Emakumezkoak apaindu egiten dira

Muller metodoaren errota-ariketak

egiten dituzte gizonezkoek.

Baina beranduegi da.

Larruazala tolesduratan zimurtzen da.

Maitasuna sortu

ozta lilitu

eta hona berriz ihartua.

MUTIKO

Dohatsua nintzen amodioan.

Baina umetarik

jendea

aberetu egiten du lanak.

Artean ni

Rioniren bazterretara ihes

eta

harat hunat egiten nuen

kolperik jo gabe.

Ama haserretu egiten zen:

«Zikin alaena!»

Aitak gerrikoaz egiten zidan mehatxu.

Baina ni

gezurrezko hiru errubloren jabe

«hiru papertxoetara» aritzen nintzen

soldaduekin hesiostean.

Atorraz arindua

oinetakoez arindua

eguzkiari ematen nion aldiz lepoa

aldiz sabela

itotzeraino.

Eguzkia harritu egiten zen:

«Lurrean ageri ez eta

badik bere bihotz puxka!

Eta baliatu egin nahi dik bere hartaz!

Nola

sartuko ote gaituk

metro baten kuadroan

ni

ibaia

eta ehun verstako arkaitzak?»

GAZTETXO

Gaztediak badauka nahikoa zeregin.

Gramatika irakasten zaie

ni bezalako neska-mutil ergelei.

Ni

bosgarrenetik bota ninduten

eta Moskuko presondegietan barrena igorri.

Zuen

oilolur

mundutxoan

sortzen ohi dira logeletarako liriko kirruak.

Ni

Butirkin

ikasia naiz

maitatzen.

Asko ajola niri Boulogne basoaren urrunmina

eta itsasoaren aitzineko hasperenak!

Ni

hiletagintzako bulego batez

zoratu nintzen

103. ziegako mirilatik.

Eguzkia egunero ikustez

ergeldu egin liteke.

«Zenbat balio dute izpi horiek?»

Nik, orduan,

mundu osoa emanen nukeen

eguzki printza hori batengatik paretan.

NIRE UNIBERTSITATEAK

Badakizu frantsesa.

Badakizu zatitzen.

Biderkatzen.

Zoragarri deklinatzen.

Tira, deklina ezazu!

Baina esaidazu,

badakizu kantatzen

etxe batekin adosean?

Tranbien hizkuntza, ulertzen duzu?

Giza txitoa,

arraultzatik irten orduko,

liburutan murgiltzen da

ehundaka kuadernotan.

Nik borrokako txarteletan ikasi dut alfabeta

burdinazko orrialdeak ikuskatuz.

Hartzen dute lurra,

zuritzen dute

soiltzen dute

aztertzeko,

eta puxika ñimiño bat gelditzen zaie.

Ni ordea

saihetsok irakatsia naiz geografia,

lurrean

lokatz artean

lo eginez.

Arazo latzak aztertzen ditu Klovaiskik:

«Gorria ote zen Bizargorriren bizarra?»

Utikan!

Nik ez dut miatzen zozokeria lizunduetan

baina Moskuko gertakaririk xumeena ezagutzen dut.

Har ezazue Dobroliubov (gaizkia gorrotatzeko),

oinordekotzan duen izen horrek alderantzizkoa dio.

Barre dagio bere genealogiak.

Nik

txipitarik daukat

gizenak gorrotatzeko ohitura,

otordu truke

saldu ohi naizen honek.

Ongi ikasitakoan,

jezarri egiten da bat,

damaren bati atsegin ematearren

soinu eragiten zaie

zenbait ideiaren txakurtxikiei kopetaren kontra.

Nik ordea

etxeei besterik

ez diet hitz egin.

Ur ponpak nituen solaskide bakarrak.

Beren argi-leihoetan erne,

teilatuek barrendatu egiten zuten

belarrira bota behar niena.

Eta ondoren,

gauaz

honetaz, hartaz

maxiaketan aritzen ziren

denak

beren haize-oilar mihina dantzatuz.

ADINEKO

Adinekoek lanak dauzkate.

Eta errubloak sakeletan.

Maitatu?

Nola ez

hona hemen ehun errublo ziztrinengatik.

Nik ordea

txokorik gabe

esku erraldoi hauek

sakel zulatuetan

zorrotuak

harat hunat egiten nuen oro begi.

Gaua da.

Jantzirik ederrena jantziko duzu.

Arima lasaituko duzu emaztetan eta alargunetan.

Ni

ito egin behar ninduten Moskuren besarkadek

bere bulebar mugagabeen eraztunetan.

Bihotzeko

erloju txipietan

maiteminduek tik-tak.

Maitasunaren ohekideak esnetan dira.

Nik hirien bihotzaren taupada basatia

entzuten nuen

Strastnaia Plaza osoan etzanda.

Paparra agerian

bihotza ia irtenda,

eguzkiari eta putzuei ematen natzaie.

Barrura, irritsok!

Goraino, maitasunok!

Jadanik ez dut bihotz honi agintzeko larderiarik.

Ezagutzen dut besteon bihotzeko etxea.

Bularrean dago, argi dago guztientzat.

Baina nirean

anatomia zoratu egin da.

Bihotza baino ez naiz osorik

nonahi taupaka.

Oh, udaberrietarik bakarrik,

zenbat ez ote dira bildu 20 urteotan

goritasun honetara!

Erre gabeko zama eraman ezina zait guztiz.

Zama eraman ezina, baina ez horrela,

bertsoaren edertzeagatik,

baizik eta hitzez hitz.

BILAKAERA

Ahal dena baino gehiago

behar dena baino gehiago,

poesiaren eldarnioak sorturiko

ametsean bezala,

bihotzaren bola izugarria bilakatu da,

maitasun meta,

gorroto meta.

Zamapean

zangook

zabu egiten dute ibilian.

Ongi dakizu

gorpuzkera gaitza dudala

eta hala ere

herrestan noa, bihotzaren luzakin,

sazhenbeteko bizkarrak eroriak.

Basitua nago nire bertsoen esneaz.

- ezin du gainez egin -

ez daki non - berriro harrotzen da.

Munduaren titiama,

Maupassanten pertsonaiaren

hiperbolea,

aspertua naukazu, lirismoa!

DEI

Jasotzeko egin naiz atleta

eramateko egin naiz akrobata.

Hautesleak mitinera deitzen diren bezala

su ezkilak

herria biltzen duen bezala

egin dut dei

«Hona hemen!

Hona!

Har ezazue!»

Baina halako piztiak hasperen egin orduko,

atzera behatu gabe,

hautsetan,

lokatzetan,

elurretan,

damariak

ihes egiten zidan

suziri bat lehertzen den bezala.

«Txipiagoko zerbait behar genuke,

tangoaren antzeko zerbait...».

Nik ezin dut zama hau jaso

eta badaramat hala ere.

Bota eginen dut

baina badakit

ez dudala eginen.

Saihets uztaiek ez dute presioa eutsiko.

Torax kutxak zapart egin du indarka.

ZU

Heldu zinen

astiro

marruaren gibelean

kankailuaren gibelean,

behako batez

atzeman duzu mutikoa.

Hartu zenuen bihotz hau

eta eraman

eta besterik gabe

jolasean erabili duzu

nekatoak baloia bezala.

Eta denak,

andere eta andereño,

mirari baten aitzinean bezala

gelditu ziren bertan iltzatuak.

«Halakorik maitatzea?

Oldartzen bazaio!

piztietxeko

hezlaria izan behar du!».

Ni bozkariotan.

Apurtua

uztarria!

Pozak zoraturik

trostan egiten nuen,

jauzi egiten nuen indioak bezala bere ezteietan,

hainbesteraino nengoen alai eta arin.

EZIN

Nik ezin dut

piano bat jaso

(are gutiago

gotor-kutxa bat).

Baina bihotza,

ez piano

ez kutxa,

nola eramanen nuke ostera?

Bankariek badakite:

«Mugagabe gara aberatsak,

sakelak aski ez direnean

kutxan sartzen dugu».

Maitasuna

ezkutatu egin dut

zurean

aberatsek burdinan bezala

eta banoa

Kresus bezain zoriontsu.

Eta menturaz

gogo handia baldin badut

irri eginen dut

irrierdi bat

gutienik,

lagunekin gaupasa eginik

xahutuko ditut

berrogeita hamarren bat errublo lirika txanponetan.

NI ERE

Untziosteak portura biltzen dira

trenak berriz geltokira jotzen du.

Eta ni bortitzago nago zuregana

- maite zaitut! -

emana eta eramana.

Puxkinen zaldun doilorra jaitsi da

bere eskilarapean uxarka egitera.

Halaxe itzultzen naiz

zuregana, maitea.

Ni baino, bihotz hau da,

hauxe dut miresten.

Pozik zaudete etxeratutakoan.

Kraka kendu, bizarra egin, txukundu.

Halaxe ni

zuregana natorrenean,

ez al da bada

neurera noala?

Lurraren umeak lurraren altzoak biltzen ditu.

Geure azken burura itzultzen gara.

Halaxe ni

zuregana

ekarria naiz ezinetsian.

Aldendu orduko

ez ikusi orduko.

ONDORIOA

Ez liskarrek

ez verstek

dute maitasuna galduko.

Ausnartua,

alderatua,

frogatua.

Neure poema

eta bere atzamar bertso guztiak ponpeziaz jasoz

zin dagit

maite dudala

aldagaitz eta leialkiro.