SARRERA

 

Zuei guztioi

maite izan edo maite zaituztedanoi

arimaren leizean

ikonoak bezala gordetzen zaituztedanoi

jasotzen dizuet nire bertso bete burezurra

kopa bat ardo bezala toparako.

 

Gero eta maizago nago

ez ote litzatekeen hobe

bala puntu bat ematea neure buruaren azkenari.

Egun,

badaezpada,

despedidako kontzertua joko dut.

 

Oroimena!

Bil ezazu zerebroaren aretoan

nire amoranteen multzo zenbagaitza.

Zabal ezazu irria begiz begi.

Apain ezazu gaua eztei iraganez.

Ixuri ezazu alaitasuna gorputzetan.

 

Inork ezin dezala ahantz gau hau.

Egun xirula joko dut

neure bizkarrezurrean.

 

-1-

 

Milaka versta karrika irensten dituzte

neure pausoek.

Nora joan habitatzen nauen infernu honekin!

Zeruko zein Hoffman-ek,

madarikatu alaena, asmatu ote zaitu?!

 

Karrikak estuegiak zaizkio alaitasun trumoitsu honi.

Festak mozorroak eta mozorroak goitikatzen ditu.

Pentsatu egiten dut,

eta ideiok, odol koaguloak,

gaiztotuak eta gogortuak irteten zaizkit burutik.

 

Nik,

festa guztietako mago honek,

ez daukat norekin bikote egin.

Uste dut neure burua ere

botako nukeela goitik behera

eta garunak ixuri Nevskiko harrietan!

Birao egin nuen

jainkorik ez dagoela oihukatu nuen,

eta bere labeen sakonduretarik

emakume bat atera du jainkoak

mendia bera ere aztoratu eta ikaratzeko modukoa,

eta agindu du:

maita ezak!

 

Jainkoa pozik dago.

Zeru ekaiztsuaren azpian,

gizon mindua basokotu eta zakartu egiten da.

Eta jainkoak eskutxoak igurtzi

eta bere artean dio:

Hago, Vladimir!

Berari, berari otu zaio,

aztarrenak ezabatzearren,

zuri benetako senar bat ematea,

eta pianoak giza musikaz jaztea.

Ustegabe logelako atean azalduko banintz

eta gurutzearen zeinua eginen banu

gordetzen zaituzten estalkiaren gainean,

badakit

artile errearen usaina adituko nukeela

eta sufrezko ketan aldeginen lukeela

deabruaren haragiak.

 

Baina, horrelakorik gabe,

maitatua izatera eraman zaituztelako izutua

etsitua

oihuak zizelkatu ditut bertsoak egiteko,

zilargin zoroa.

Kartetan egin behar nuke!

Ardotan

hezetu behar nuke bihotzaren eztarri zotindua.

 

Ez zaitut behar!

Ez duzu merezi!

Izan ere,

badakit

laster akatuko naizela.

 

Egia baldin bada bazarela,

jainkoa,

ene jainkoa,

zeu baldin bazara izarren oihala ehotu duena

egunero handitzen den

oinaze hau

zeuk emandako mindura bada, jauna,

jantz ezazu epailearen lepokoa.

Bisitan joanen natzaizu.

Tenorekoa naiz,

ez naiz egun bakarrean berandutuko.

Entzun

inkisitore nagusia!

 

Lotuko dut ahoa.

Ez da oihurik aterako

nire ezpain odoltzeraino haginkatuetarik.

Lot nazazu kometa bati

zaldi baten buztanari bezala

eta akuila!

urra dadila gorputz hau izarren hortzetan.

Edo bestela:

nire arima bere egoitza utzita

zure epaimahaian ageriko denean

kopeta ergelki zimurturik,

har ezazu

Via Lactea urkabe

eta zintzilika nazazu kriminal beten antzera.

Egizu nahi duzuna.

Laurdenka nazazu, nahi baduzu.

Neuk garbituko dizkizut eskuak, epaile zuhurra.

Baina ordea

entzun iezadazu!

eramazu hemendik nire maitea egin duzun

madarikatu hori!

 

Milaka versta karrika irensten dituzte

neure pausoek.

Nora joan habitatzen nauen infernu honekin!

Zeruko zein Hoffman-ek,

madarikatu alaena, asmatu ote zaitu?!

 

-2-

 

Eta zerua,

ke artean urdin izaten ahantzia

eta hodeiak, pildetan errefuxiatuak iduri

nire azken maitasunaz argituko ditut

tisikoaren gorridura bezala lehertuta.

 

Alaitasunez estaliko dut

patxada eta sutondoa zer den ahantzi duten

samalden

orrua.

Entzun,

gizonok!

Irten zaitezte trintxeretarik

amaituko duzue gerra geroago.

 

Eta, odolez hordirik

eta Bacus bezala zabuka

borrokak jarraitzen badu ere

ez dira atsokeriak izaten maitasun hitzak.

Aleman maiteok!

Badakit

ezpainetan daramazuela

Goetheren Margarita.

 

Frantsesa

barreka hiltzen da baionetapean,

abiadore eratsia irri batean suntsitzen da

zure ahoaren musua

gogoan badute,

Traviata.

 

Baina nik ez dut zer egiterik

mendeek murtxikatu duten

ogi arroxa horren mamiarekin.

Egun, beste oinetara makur!

Zuri dizut kantatzen,

ilegorri

apain horri.

 

Menturaz

baioneta muturrak bezalako egun izugarri hauetarik

mendeak bizarrak urdindutakoan

ez da besterik geldituko

zu

eta ni

hiriz hiri jarraitzen natzaizula.

 

Itsasoaz bestaldean emaztetzat emana zaude,

gauaren leizean ezkutatzen zara.

Nik musu josiko dizut Londreseko lanbroan barrena

ezpainak kriseilu garretan.

 

Badaramatzazu zeure karabanak

basamortu kiskalgarrian

lehoiak zain dauden hartan,

eta nik, Saharak,

haizeak harroturiko hautsaren azpian

nire masail erregarria zabalduko nizuke.

 

Datorkizula irria ezpainetara

torero batere zatar bat

ikusita.

Neu naiz

tendidoak tximista jeloskorrez jotzen dituena

zezenaren begi hilaginarekin.

 

Ibili aspertuak zubira eramaten zaitu

eta zeure artean:

goxo egonen dela azpi horretan...

Zubipetik ixurian doan Sena

neu naiz,

dei egiten dizut

hortz ustelok ageri.

 

Inorekin, zaldiak sutuko dituzu

Strielkako edo Skolnikiko parkean,

eta neu naiz, goienean igana,

zure zain paraturiko ilargi txipi biluzia.

 

Kementsua naiz

menturaz behartuko zaizkit,

agintzen badidate:

«Hil hadi gerran!»

Azkenekoa zure izena

izanen da

obusak leherturiko ezpainotan gatzatua.

 

Koroatua amaituko ote dudan

ala Santa Elenan,

bizitza ekaiztu baten uhinak zamalkatuz,

berdin nago hautagai

unibertsoaren tronurako

eta

griluetarako.

 

Enperadore izatea egokitzen bazait

zure begitarteñoa

nire txanponaren eguzki urrean

aginduko nioke populuari

lantzea.

Eta han

mundua tundran difuminatzen den hartan

ibaia ifar haizearekin salerosketan ari den hartan

Lilí izena sarraskatuko nuke katean azkazalaz

eta presondegiko ilunpeetan musukatuko nuke.

 

Zerua urdina dela ahantzi duzuenok, entzun bada

piztiak iduri

ileak laztuta.

Menturaz

munduko azken maitasuna da

tisikoaren gorridurak sutzen duen hau.

 

-3-

 

Ahantziko dut urtea, eguna, data.

Orri zuriaren aurrean itxiko naiz bakarrean.

Sor hadi, oinazeak argituriko

hitzen magia gizagabea!

 

Egun, zurean sartu orduko

nabaritu dut

ez zegoela onik.

Bazenuen zer edo zer gordea zetazko soinekopean,

eta intzentzu usaina zabaldua zegoen airean.

«Pozik?»

«Oso»

hotz bat.

Lazturak adimenaren harresia pitzatu du.

Sukarti eta sutsu, etsipena metatzen dut.

 

Entzun,

dena dela

ezin izanen duzu gorpua ezkutatu.

Ixuri iezadazu burura

hitz izugarri horren burdina salda.

Dena dela

zure gihar bakoitzak

ozengailuak bezala

egiten du oihu:

«Hila da, hila da, hila da!».

Ez,

erantzun.

Ez gezurrik esan!

(Nola joan ninteke atzera honela?).

 

Zure begiek hilobi bana

zulatu dute aurpegian.

 

Hilobiak sakondu egiten dira.

Ez dute hondorik jotzen.

Eta iruditzen zait

haietan behera amiltzen naizela

neure egunen aldamiotik.

Erroitzaren gainetik arima luzatua daukat

kable baten antzo

eta bertan kulunkatzen naiz hitzen malabarismoan.

 

Badakit

maitasunak higatu egin duela.

Aztarren mordoan igartzen diot nardari.

Gazte zaitez neure ariman.

Emaiozu bihotzari gorputzaren festa.

 

Badakit,

emakume bat ordaindu egin behar da.

Zer ajola du

oraingoz behintzat

Pariseko soineko ederretan ez

baina nire tabakoaren kean jazten bazaitut.

 

Mila eta milaka bidetarik

eramanen dut maitasun hau

behiala apostoluek egiten zuten bezala.

Koroa bat prestatu dizute mendeek

eta koroa horretan nire hitzak

ortzadarra dira hotzikara batean.

 

Ehun tonako elefanteen jolasak

Pirroren garaitza baieztatzen zuen bezala

mailukatu dut zure burua jeinuaren pausopean.

Alferrik.

Ezin zaitut ekarri.

 

Alai zaitez,

alai zaitez,

akatu nauzu!

Orain

halako tristurak hartu nau

neure gurari bakarra errekaraino laster egin

eta burua uraren muzinaz larruztatzea baita.

 

Ezpainak eman zenizkidan.

Zakartu egin zaizkizu.

Arkaitz hotzean landuriko monastegi bat

musukatu uste izan dute ezpain madarikatuok.

 

Ateak

klaska.

Sartu zen bestea,

karrikako alaitasunak ihintzeztatua.

Ni

erdi bi egin naiz intzirika.

Oihu egin nion:

«Ongi,

baniak,

ongi.

Hiretzat izanen duk.

Ito ezak soinekoz

harro ditzala hegal lotsati horiek zetapean.

Kontu hegan egin ez dagian.

Perlazko lepoko bat lot iezaiok

errotarri!».

 

A,

gau hori!

Gero eta tinkoago estutu nuen etsipena.

Nire negarrek eta nire algarek

ikaraz okertu zuten gelaren muturra.

Ikustate baten antzera altxa zen

zure begitarte eramana,

eta zure begiek bere oihala dirdiratu zuten

Bialik berri batek irtenarazi bailuan

bere ametsetik

juduen Siongo erregina izarniatsu bat.

 

Minduraz

itzuli nuenaren aitzinean

belauna eta burua makurtu nituen.

Bere hiri guztiak

errenditu behar izan zituen

Alberto erregeak

urtebetetzeko opariz gain egina dirudi

neure aldean.

 

Urrezta zaitezte eguzkipean, belar-liliok!

Udaberri zaitezte, bizitzaren indarrok!

Ez dut pozoin hau besterik behar:

bertsoen zurruta, orain eta beti.

 

Bihotza hustu

guztiaz gabetu

eta arima eldarniotan oinazetu didazun horrek,

onar ezazu eskaintza hau, maitea,

menturaz ez dut inoiz besterik asmatuko.

 

Orraz ezazu festaz egungo data.

Sor hadi,

gurutziltzaketa bezalako magia.

Ikustazue

paperean nago josia

hitzen iltzez.

 

© Vladimir Maiakovski
© itzulpenarena: Koldo Izagirre


susa-literatura.com