Euskal Herriko delegatuak

Zoritxarrez, nahi nukeen adina datu ez dut Hego Euskal Herriko lau delegazioei buruz. Alcaláko artxibotan informazio solteak aurkitu ditut. Lanean zehar azalduko dira han-hemenka, eta atal honetan pertsonalari buruzko informazioari lotuko natzaio.

Delegatu guztien izenak emateko biderik ez du oraingoz ikerketak. Gehienak bildu ditudalakoan nago. Eta hauen artean, hori seguru, inportanteenak. Nabarmenenak, gogorrenak izan direlako, edo luzaroen lanpostuari eutsi diotelako, lau dira, lurraldeko bana: Araban, Victoriano Enrique Chávarri Peñalver; Bizkaian, José Antonio Zarzalejos; Gipuzkoan, Felipe Ugarte; eta Nafarroan, Jaime del Burgo.

Ondoko zerrenda kronologikoa ez da osoa, berriz diot. Baina oraingoz egin daitekeen hurbiltzapenik handiena da.

Zerrenda horretan, delegatu bakoitzaren ondoan urtea ageri da. Kasu gutxi batzuetan, badakit noiz hasi eta noiz bukatu zen delegatuaren agintealdia. Hastapeneko eta bukaerako urteak ematen ditut bi kasu horietan. Urtea soilik agertzen denean esan nahi du aipatu urte horretako dokumentu batean agertzen dela delegatua bere ofizioan. Kasu batean edo bestean, badakit noiz hasi edo noiz bukatu zuen, eta horrelaxe jartzen dut, noiz hasi zen edo noiz arte iraun zuen.

© Joan Mari Torrealdai