TXANTXAKAK

 

        Bertsoak berez errikoiak dira. Baiñan Iztueta'k ere pranko jarri duala dirudi. Gure aldetik, bere bertsoetan Iztueta'k «Txatxantxo» itza asko erabiltzen duala esango genduke.

 

Txatxantxo gazte polit bat

maitatzen det aspaldian.

Bera bezelakorikan

ez dago errian.

 

      * * *

 

Gorputz galanta du, egokia,

illea guziz lodia,

begi beltz alaiak,

gerri liraiñ,

ezpaña txit gorria.

 

      * * *

 

Galai gazte aniz

damatxo onen ondoren dabiltz

gau ta egun:

beste bat alakorik

ez baitago iñun;

 

      * * *

 

ederra da segurki,

berak ere badaki;

bizia galdu lezake

edozeñek argati;

engañaturik gaduzka

beste asko eta ni.

 

      * * *

 

Gaztetanik du ainguru onek

guztiz asko ikasi;

aldamenean beti nai ditu

aberatsak ikusi.

 

      * * *

 

Aingeru au eta beste lau galai gazte

arrats batean

polikitxo eta gozotxo

zeuden alkarren aldean;

 

      * * *

 

itz egiten zioten ederki;

bañan ez dakit maite ote duten

biotzeti.

 

      * * *

 

Zure ondorendik dabiltzan galai gazteak,

baldin badirade etxe-oneko semeak,

beren idekoak naiko dituzte emazteak.

Zu utzirik artuko dituzte besteak.

Maite zaituztela esanagatikan zuri,

izango zaizkitzu itzuli.

 

      * * *

 

Ezkontzeko firme eman arren itza,

galai aberatsakin kontuz zabiltza.

 

      * * *

 

Izan zentzake miña,

orain ez bada ere bai gero,

adiskide oriek egiña.

 

      * * *

 

Nai dizutela asko asango dizute beti

bañan ez, nik bezela,

biotz-biotzeti.

 

      * * *

 

Galai maitagarria;

iru urte onetan badakizu bai

nere barrengo berria.

Nai ditut asko biotz biotzetik,

ez det iñor zu beste maiterik.

 

      * * *

 

Gau eta egun, beti zauzkat gogoan;

zu beste maiterik ez det munduan.

Galai aberats guzi guziak ditut utzi,

zergatik nai dedan zurekin bizi.

 

      * * *

 

Oroitzen naiz ongi

nola esaten nizun arrats batez

geundela bakarrik

itzegiten gelan zu ta ni,

beste guziak baño

askoz maiteago

izango zinduztala beti, beti.

 

 

© Juan Ignazio Iztueta

 

 

"Iztueta'ren olerkiak" orrialde nagusia


susa-literatura.com